اسهال در مرغ یکی از بیمارهای که بسیار مشکل‌ساز در پرورش مرغ‌ها و مرغداری‌ها است که می تواند تآثیر زیادی بر سلامت گله‌ها و عملکرد اقتصادی فارم‌ها داشته باشد. این بیماری به دلایل مختلفی از جمله عفونت‌های باکتریایی، ویروسی، انگل‌ها، مشکلات تغذیه‌ای و حتی استرس‌های محیطی ایجاد می‌شود. برای درمان و پیشگیری ار اسهال در طیور نیازمند به شناسایی دقیق علت بیماری و روش‌های درمانی مناسب است.

اگر شما نیز به دنبال راهکاری برای درمان و شناسایی علت اسهال در مرغ‌ها هستنید مقاله را دنبال کنید.

[button_shortcode-853784]

 

علت اسهال مرغ

 

عفونت‌های باکتریایی:

باکتری‌هایی مانند کلی باسیلوس، سالمونلا و کمپیلوباکتر می‌توانند موجب اسهال شوند.

معمولاً همراه با علائمی همچون کاهش وزن، ضعف، یا تب هستند.

عفونت‌های ویروسی:

ویروس‌هایی مانند نارو ویروس، ویروس گامبرو، یا ویروس آنفولانزا ممکن است باعث اسهال شوند.

مشکلات تغذیه‌ای:

مصرف غذاهای فاسد یا عدم توازن در رژیم غذایی می‌تواند منجر به اسهال شود.

استرس:

استرس ناشی از تغییرات محیطی، نقل و انتقال، یا کمبود فضا می‌تواند سبب بروز اسهال شود.

سموم و مواد شیمیایی:

تماس با سموم یا مواد شیمیایی مانند آنتی‌بیوتیک‌های بیش از حد، ممکن است گاهی اسهال ایجاد کند.

 

انواع اسهال مرغ

[At-106857]

 

علائم اسهال گچی مرغ

 

اسهال گچی در مرغ به نوعی اسهال اطلاق می‌شود که در آن مدفوع مرغ‌ها به شکل سفید، کِره‌ای و گچی (شبیه به گچ یا خاک رس) در می‌آید. این نوع اسهال معمولاً نشان‌دهنده مشکلات خاص گوارشی یا متابولیک است و اغلب به دلیل مشکلات کلیوی یا بیماری‌های خاص ایجاد می‌شود. علائم و نشانه‌های اسهال گچی می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

مدفوع سفید یا گچی:

مهم‌ترین علامت اسهال گچی در طیور، تغییر رنگ مدفوع است.

این مدفوع می‌تواند به صورت مایع یا نیمه‌جامد ظاهر شود و معمولاً بوی ناخوشایندی ندارد.

کاهش یا عدم تخم‌گذاری

کم‌آبی و خشکی بدن

کاهش وزن و ضعف عمومی

بی‌حالی و کاهش فعالیت

تورم شکم

تنفس تند یا مشکل در تنفس

 

درمان اسهال گچی در مرغ

 

• آبرسانی: به دلیل خطر کم‌آبی ناشی از اسهال، باید به مرغ‌ها محلول‌های آبرسانی حاوی الکترولیت‌ها داده شود تا مایعات از دست رفته جبران شوند.
• تغذیه مناسب: بررسی رژیم غذایی مرغ‌ها برای اطمینان از تعادل مواد مغذی و جلوگیری از کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است.
• درمان بیماری‌های کلیوی یا متابولیکی: اگر اسهال گچی ناشی از مشکلات کلیوی یا بیماری‌های متابولیکی باشد، درمان اختصاصی برای بهبود عملکرد کلیه و متابولیسم مرغ‌ها ضروری است.
• داروهای ضد عفونت: در صورتی که علت اسهال گچی عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی باشد، درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد ویروس ممکن است لازم باشد.
• کنترل بهداشت و شرایط محیطی: رعایت بهداشت مرغداری و کنترل دما و رطوبت محیط به جلوگیری از بروز بیماری‌های گوارشی و متابولیکی کمک می‌کند.

روش های درمان خانگی و گیاهی اسهال در طیور

 

1. سرکه سیب

روش استفاده: مقدار کمی سرکه سیب را در آب طیور بریزید و به آنها بدهید.

2. برگ زیتون

روش استفاده: می‌توانید برگ‌های زیتون تازه را در آب بجوشانید و عصاره به‌دست‌آمده را به آب طیور اضافه کنید.

3. سیب‌زمینی پخته

روش استفاده:سیب‌زمینی پخته شده را به صورت پوره در خوراک طیور مخلوط کنید.

4. جوشانده گیاهان دارویی

روش استفاده:یک فنجان جوشانده آویشن یا بابونه پس از سرد شدن به آب طیور اضافه کنید.

 

قطره های ضد اسهال مرغ

 

1. قطره‌های ضد اسهال حاوی آنتی‌بیوتیک

آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند تتراسایکلین، آموکسی‌سیلین یا اکسی‌تتراسایکلین در برخی قطره‌ها وجود دارند و به از بین بردن باکتری‌های مسبب اسهال کمک می‌کنند.

2. قطره‌های حاوی ترکیبات گیاهی

اکیناسه یا کائولین

3. قطره‌های حاوی بیسموت (مانند پپتو بیزمول)

نحوه استفاده و دوز مصرف:

معمولاً این قطره‌ها را باید در آب آشامیدنی طیور حل کرده و به آن‌ها بدهید. دوز مصرفی باید طبق دستور کارخانه سازنده یا دامپزشک باشد.

 

رژیم غذایی مناسب برای درمان اسهال مرغ

 

۱. (روز اول درمان)

 آب تمیز + الکترولیت خانگی:

فرمول ساده:

- شکر: ۲ قاشق غذاخوری

- نمک خوراکی: نصف قاشق چای‌خوری

- جوش‌شیرین: نصف قاشق چای‌خوری

- در ۱ لیتر آب تمیز حل شود

 این محلول باعث جبران آب و املاح از‌دست‌رفته میشه.

 

۲. پروبیوتیک‌ها و ماست ساده:

 پروبیوتیک تجاری طیور (مثل پروبایوآکوا) رو می‌تونی داخل آب بریزی.  ماست ساده و بدون شکر (ترجیحاً محلی) هم ۱ بار در روز با مقدار کمی دان مخلوط بشه.

 ماست باکتری مفید داره و به تنظیم فلور روده کمک می‌کنه.

 

۳. محدود کردن غذاهای سنگین یا چرب:

تا وقتی اسهال برطرف بشه، نباید این‌ها رو بدی:

• ذرت زیاد
• سبزی‌های آبدار (مثل کاهو، خیار)
• نان خیس‌شده یا غذاهای انسانی

۴. غذاهای سبک و قابض (قابض = ضد اسهال)

[At-477955]

قویترین داروی گیاهی برای اسهال مرغ

 

پودر سماق

خاصیت: ضدباکتری، قابض (توقف‌دهنده اسهال)، ضدالتهاب.

طرز استفاده: ۲ تا ۵ گرم پودر سماق را در هر کیلوگرم خوراک طیور مخلوط کنید.

برگ زیتون

خاصیت: ضدویروس، ضدباکتری، قابض.

طرز استفاده: دم‌کرده‌ی برگ زیتون را در آب آشامیدنی طیور بریزید (۲۰ گرم برگ خشک در ۱ لیتر آب).

برگ و دانه انار

خاصیت: ضداسهال قوی، ضدانگل.

طرز استفاده: پوست خشک انار را پودر کرده و به مقدار ۲ گرم در هر کیلو خوراک یا آب آشامیدنی بدهید.

زنجبیل

خاصیت: ضدعفونی‌کننده، بهبوددهنده گوارش.

طرز استفاده: پودر زنجبیل به مقدار ۱ تا ۲ گرم در هر کیلو خوراک طیور.

پودر نعناع خشک

خاصیت: ضدنفخ، قابض، آرامش‌دهنده روده.

طرز استفاده: می‌توان پودر نعناع خشک را تا ۵ گرم در کیلو خوراک استفاده کرد یا دم‌کرده آن را به آب طیور اضافه کرد.

نکته:

همیشه قبل از استفاده، مطمئن شوید که منبع گیاه تمیز و بدون آلودگی باشد.

 

برای خرید جوجه یک روزه با بهترین قیمت، همین حالا سفارش دهید و از تخفیف‌های ویژه بهره‌مند شوید!

[img_shortcode-204501]

 

برنامه جیره غذایی برای درمان اسهال در مرغ‌ ها

 

روز اول تا سوم (درمان فوری)

 

پودر سماق: ۲ تا ۳ گرم در هر کیلوگرم خوراک

پودر برگ زیتون: ۱ گرم در هر کیلوگرم خوراک

پودر انار: ۱ تا ۲ گرم در هر کیلوگرم خوراک

پودر زنجبیل: ۰.۵ تا ۱ گرم در هر کیلوگرم خوراک

پودر نعناع خشک: ۲ گرم در هر کیلوگرم خوراک

پروبیوتیک‌ها (مثل لاکتوباسیلوس): ۱ گرم در هر کیلوگرم خوراک (برای تقویت فلور روده و جلوگیری از رشد باکتری‌های مضر)

ویتامین‌ها (مثل ویتامین A، D3، E): ۲ میلی‌گرم از هر کدام در هر کیلوگرم خوراک

 

خوراک اصلی (برای تقویت عمومی و پیشگیری از عود اسهال)

ذرت آسیاب‌شده: ۵۰% از جیره

گندم آسیاب‌شده: ۳۰% از جیره

پودر استخوان یا آهک: ۳ تا ۵ درصد جیره برای تامین کلسیم

آرد سبوس گندم: ۵% جیره برای فیبر و بهبود هضم

ویتامین‌ها و مواد معدنی

مجموعه ویتامین‌های B: شامل ویتامین‌های B1 (تیامین)، B2 (ریبوفلاوین)، B3 (نیاسین) برای تقویت انرژی و سلامت روده.

زینک (روی): برای تقویت سیستم ایمنی و کمک به بهبود جراحات روده‌ای.

 

درمان اسهال خونی در طیور

[At-678109]

 

درمان اسهال طیور گوشتی

 

درمان اسهال در طیور گوشتی باید بسته به علت اصلی آن صورت گیرد. اسهال می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، از جمله عفونت‌های باکتریایی، ویروسی، انگلی، تغذیه نادرست یا شرایط محیطی.

1. پرهیز از استرس

2. تغذیه و مدیریت محیط

3. محلول‌های الکترولیتی

محلول‌هایی مانند ORS مخصوص طیور (محلول آبرسانی) بسیار مفید هستند.

4. استفاده از پروبیوتیک‌ها

لاک‌توباسیلوس یا بیفیدوباکتریوم

تشیخص اولیه اسهال طیور

 

این تشخیص کمک می‌کند تا علت دقیق اسهال شناسایی شود و درمان مناسب بر اساس آن انجام گیرد.

 

عفونت‌های باکتریایی: اگر اسهال ناشی از عفونت‌های باکتریایی مانند کلاستریدیا، سالمونلا یا کامرپروتاکتوس باشد، درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها ضروری است.

عفونت‌های ویروسی: برخی از ویروس‌ها مانند ویروس نیوکاسل یا آنفولانزای طیور می‌توانند باعث اسهال شوند. تشخیص صحیح کمک می‌کند تا از گسترش ویروس در گله جلوگیری شود.

پارازیت‌ها: انگل‌های روده‌ای مانند کوکیدیا می‌توانند علت اسهال در طیور باشند. تشخیص اولیه این وضعیت به درمان مناسب با داروهای ضدانگلی مانند سولفادیازین یا کوکسی‌سید کمک می‌کند.

تغذیه نادرست: اگر اسهال به دلیل تغذیه نادرست یا مواد غذایی آلوده باشد، تشخیص زودهنگام به اصلاح تغذیه و جلوگیری از بروز اسهال در سایر طیور کمک می‌کند.

استرس و شرایط محیطی: عوامل محیطی مانند دمای بیش از حد، تهویه ضعیف یا ازدحام نیز می‌توانند باعث اسهال شوند. شناسایی این عامل‌ها به تغییرات محیطی مؤثر کمک می‌کند.

 

علائم اسهال زرد جوجه مرغ

[At-483756]

 

درمان اسهال جوجه مرغ

 

شناسایی علت دقیق

آب و تغذیه مناسب

محیط تمیز و خشک

استفاده از پروبیوتیک‌ها

 

دارویی برای اسهال جوجه مرغ

 

1. آنتی‌بیوتیک‌ها (در صورت عفونت باکتریایی)

سولفادیازین یا سولفامیتوکسازول

2. پروبیوتیک‌ها

لاک‌توباسیلوس یا بیفیدوباکتریوم

3. داروهای ضداسهال (در موارد خاص)

لوپرامید

 

برنامه ۷ روزه مراقبت از جوجه‌ های یک‌ روزه

 

روز اول (ورود جوجه‌ها)

• دما: ۳۴-۳۵ درجه سانتی‌گراد
• آب: آب ولرم با محلول زیر:
  • ۱ قاشق غذاخوری شکر + کمی نمک خوراکی + مولتی‌ویتامین مخصوص طیور (یا ویتامین C)
• دان: دان استارتر مخصوص جوجه باکیفیت
• نکته: ۲ ساعت اول فقط آب، بعد دان اضافه کن

 

روز دوم تا چهارم

• آب: پروبیوتیک + مولتی‌ویتامین مخصوص جوجه (داخل آب)
• دان: همان استارتر، تازه و خشک نگه‌دار
• بهداشت: تمیز کردن آبخوری‌ها و دان‌خوری‌ها روزی ۲ بار
• رطوبت: ۶۰٪ – از خشک بودن بستر مطمئن شو

 

روز پنجم تا هفتم

• آب: در صورت سالم بودن جوجه‌ها، فقط آب تمیز و تازه؛ اگر اسهال دیدی:
  • محلول ضدکوکسیدیوز یا ضدباکتری (طبق نظر دامپزشک، مثلاً آمپیسول یا سولفا)
• ویتامین: هر دو روز یکبار ویتامین در آب بده (یا طبق دستور سازنده مکمل)
• دما: کاهش تدریجی تا ۳۲ درجه

اقدامات پیشگیرانه مهم

• هر روز: بررسی وضعیت مدفوع جوجه‌ها (باید فرم‌دار و قهوه‌ای باشه)
• بستر: اگر خیس شد، سریعاً تعویض کن
• جوجه مریض: جدا از بقیه نگه‌دار (قرنطینه کن)

 

قویترین داروی گیاهی برای اسهال مرغ

[At-059920]

 

درمان فوری اسهال در مرغ ها

 

۱. آب‌رسانی با الکترولیت‌ها

محلول الکترولیت خانگی: این محلول به جبران مایعات و املاح از دست رفته کمک می‌کند. برای تهیه محلول الکترولیت:

۱ لیتر آب تمیز

۲ قاشق غذاخوری شکر

نصف قاشق چای‌خوری نمک خوراکی

نصف قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین این محلول باید به مدت ۲۴ ساعت به مرغ‌ها داد

پروبیوتیک‌های تجاری: پروبیوتیک‌ها برای تقویت سیستم گوارشی و بازسازی فلور روده‌ای بسیار مفید هستند. می‌توانید از پروبیوتیک‌های مخصوص طیور (مانند پروبایوآکوا) استفاده کنید.

۲. استفاده از داروهای ضدباکتری و ضدکوکسیدیوز (در صورت لزوم)

سولفادیازین

کوکسیسپور

نتی‌بیوتیک‌ها (در صورت عفونت باکتریایی)

اگر اسهال ناشی از عفونت باکتریایی باشد، آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند:

آمپیسول

تتراسایکلین

جنتامایسین می‌توانند مفید باشند. اما این داروها باید طبق دوز و مدت زمان پیشنهادی دامپزشک مصرف شوند.

۳. تغییر در رژیم غذایی (برای بهبود سیستم گوارشی)

برنج پخته ساده

آرد برنج

پودر ذغال‌فعال

4. مدیریت محیطی

کنترل دما و رطوبت: دمای محیط مرغداری باید بین ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتی‌گراد باشد و رطوبت باید در حدود ۵۰-۶۰ درصد تنظیم شود.

تهویه مناسب: هوای تازه و تهویه خوب برای جلوگیری از استرس و آلودگی‌های محیطی ضروری است.

تمیز کردن بستر: بستر مرغ‌ها باید خشک و تمیز باشد، زیرا رطوبت زیاد باعث رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌شود.

در صورتی که اسهال بیش از ۲-۳ روز طول کشید یا مرغ‌ها به سرعت ضعیف شدند، مراجعه به دامپزشک ضروری است. ممکن است نیاز به درمان‌های خاصی باشد.

 

قرص ضد اسهال مرغ

[At-405259]

 

 

نتیجه‌گیری

 

درمان فوری اسهال در مرغ‌ها باید با توجه به علت اصلی آن انجام شود. به طور کلی، اصلاح تغذیه، آب‌رسانی مناسب (با محلول‌های الکترولیتی)، و استفاده از پروبیوتیک‌ها یا داروهای ضدعفونی‌کننده نقش بسیار مهمی در بهبود شرایط دارند. در کنار این، مراقبت‌های محیطی از جمله کنترل دما و رطوبت، و به‌ویژه نگهداری محیط تمیز و بهداشتی از اهمیت بالایی برخوردار است. قرنطینه کردن مرغ‌های بیمار و مشاوره با دامپزشک در صورت نیاز، به جلوگیری از شیوع بیماری و تشخیص صحیح کمک می‌کند.