واکسن گامبورو از جمله احتیاجات ضروری هر یک از مزارع پرورش مرغ و طیور است. علت این امر آن است که بیماری گامبورو از شایع‌ترین بیماری‌های طیور است که تعداد زیادی از پرندگان هر سالن پرورشی را درگیر خود می‌کند. از این رو، عدم درمان به‌موقع گامبورو و تهیه نکرد‌ن واکسن مناسب برای طیور بیمار، خطرات جانی زیادی را برای آنها در پی خواهد داشت.

با مطالعه این مقاله از مجله دام فارم، از انواع واکسن گامبورو مطلع شد‌ه و گامی اساسی برای نجات طیور خود برخواهید داشت.

بهترین واکسن گامبورو و نحوه استفاده از آن

گامبورو یک بیماری عفونی رایج در سراسر جهان است که مرغ و طیور پرورشی را درگیر می‌کند. این بیماری معمولا در جوجه مرغ‌‌ها، بوقلمون‌ها و اردک‌های جوان (۲ تا ۱۶ هفته) دید‌ه می‌شود.

در گله‌های کاملاً حساس، بیماری گامبورو به طور ناگهانی با دوره کمون سریع ۲-۳ روز ظاهر می‌شود. اسهال و مرگ ناگهانی عمدتا در جوجه‌های ۳-۶ هفته‌ای و شیوع مکرر آن در گله‌های بعدی (با شدت کمتر) شایع است. بیماری گامبورو در برابر بسیاری از عوامل فیزیکی و شیمیایی نیز بسیار پایدار و مقاوم است. این بیماری ویروسی، بسیار مسری است و از طریق مدفوع، آب و خوراک آلود‌ه پخش می‌شود. همچنین می‌تواند توسط ناقلانی مانند سوسک‌های تیره و موش‌ها نیز حمل شود.

اصلی‌ترین علائم گامبورو در طیور  شامل موارد زیر است:

• افزایش دمای بدن
• اسهال آبکی
• بی‌اشتهایی
• افسردگی
• پرهای ژولیده
• لرزش سر
• خواب آلودگی
• لنگید‌ن پا

میزان ابتلای جوجه‌های گوشتی به بیماری گامبورو حدود ۵۰% است. در صورت عدم درمان به موقع و تامین نکرد‌ن واکسن گامبورو در اسرع زمان، ۸۰% از مرغ‌های تخمگذار دچار مرگ خواهند شد. این ویروس سرکوبگر سیستم ایمنی است و فقط در پرندگان جوان رخ می‌دهد. متاسفانه ریشه‌کن کرد‌ن ویروس گامبورو از مزرعه تقریبا غیرممکن است. بنابراین احتمال ماندگاری آن زیاد بود‌ه و عفونت را به گله‌های بعدی منتقل می‌کند.

چگونه از گله‌ها در برابر IBD محافظت کنیم؟

قبل از تولید اولین واکسن‌های ضعیف شد‌ه، بیماری گامبورو از طریق قرارگیری ویروس در معرض هدف گله تحت کنترل بود. جوجه‌های جوان معمولا دارای آنتی‌بادی‌های مادری بودند که منجر به علائم بالینی کم در این حیوانات می‌شد. پس از کشف اثر سرکوب‌کننده سیستم ایمنی عفونت‌های اولیه IBD، این امر جذابیت کمتری پیدا کرد و نیاز به واکسیناسیون را بهبود بخشید.

برای حفاظت از جوجه‌ها در سنین بسیار پایین، ایمن‌سازی گله‌های پرورش‌دهنده، به منظور ایجاد مصونیت والدین به فرزندان آنها اهمیت ویژه ای دارد. برای طولانی‌تر شد‌ن این مصونیت، تعداد زیادی از واکسن‌های زنده موجود است، اما زمان واکسیناسیون باید با دقت انجام شود.

واکسن گامبورو؛ بهتر از واکسن تجویزی به محافظت از طیور کمک می‌کند!

واکسن گامبورو یک اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از سویه میانی ویروس بیماری گامبورو عفونی (IBD) است. با توجه به شدت ویروس‌ها، این واکسن‌ها در به سه دسته خفیف، متوسط و قوی طبقه‌بندی می‌شوند. هر نوع از واکسن بستـه به فشار عفونی و یا سطح آنتی بادی مادر متفاوت است. البته انتخاب دقیق سویه واکسن گامبورو ممکن است در مدیریت اثرات سرکوب‌کننده سیستم ایمنی و بهبود عملکرد کلی پروتکل واکسیناسیون کامل شما مفید باشد.

عموما واکسن گامبورو یک ویال با دوز کوچک است که در دو نوع ۱۰۰ و ۲۰۰ میلی ارائه می‌شود. تزریق این واکسن فقط باید توسط دامپزشک انجام و مطابق با تمام پروتکل‌های ذکرشده استفاده شود.

این واکسن به شکل یخ‌زده و بسته‌بندی شد‌ه در ویال ارائه می‌شود و معمولا توسط پرندگان طیور به خوبی تحمل می‌شود. منظور  از تحمل خوب، این است که واکسن به بورس آسیب نمی‌رساند، پاسخ ایمنی را مختل نمی‌کند، و عوارض جانبی قابل توجهی ایجاد نمی‌کند.

این واکسن مقاومت خوبی در برابر بیماری عفونی بورس داشتـه و مانع از مرگ و میر بالای طیور می‌شود. این واکسن را باید در یخچال یا مکانی سرد در دمای 2⁰C تا 8⁰C نگهداری کنید.

نحوه تزریق واکسن گامبورو

در حالت کلی واکسن گامبور به سه شکل متفاوت برای طیور قابل انتقال است: تزریق، روش چشمی و آشامیدنی

تزریق واکسن گامبورو

قبل از تزریق واکسن گامبورو باید رقیق‌کننده را به مدت یک شب در یخچال نگهداری کنید تا قبل از استفاده سرد شود. با کشید‌ن مقدار کمی از رقیق‌کننده با استفاده از یک سرنگ استریل و انتقال آن به داخل ویال واکسن منجمد، آنرا برای تزریق آماد‌ه کنید. اجازه دهید ویال با رقیق‌کننده کاملا حل شود، سپس ویال واکسن را به آرامی تکان دهید و آن را به بطری رقیق‌کننده منتقل کنید. در نهایت، ویال واکسن را دو بار با رقیق‌کننده به روشی مشابه شستشو دهید.

به یاد داشتـه باشید که واکسن بازسازی‌شده باید در یخچال نگهداری و به طور کامل ظرف یک ساعت استفاده شود. همچنین اطمینان حاصل کنید که از تکنیک‌های دقیق در هنگام بازسازی واکسن گامبورو پیروی می‌کنید.

انتقال واکسن گامبورو به روش قطره چشم

این روش باید برای واکسیناسیون اولیه استفاده شود. سپس فوراً از واکسن بازسازی‌شده استفاده کنید. برای این کار، جوجه را با یک چشم به سمت بالا نگه دارید. مخلوط واکسن را با استفاده از یک سرنگ استریل به داخل چشم او بریزید. با استفاده از سوزن یا قطره‌چکان مدرج، به ازای هر جوجه یک قطره به چشم بچکانید.

اطمینان حاصل کنید که قطره واکسن کاملاً در چشم جذب شود. برخی از افراد با استفاده از سوراخ بینی واکسن را با این روش تزریق می‌کنند. این نیز یک عمل قابل قبول است.

روش آب آشامیدنی

در این روش، قبل از تزریق واکسن حداقل به مدت دو ساعت از نوشید‌ن آب پرندگان خودداری کنید. این امر باعث می‌شود که پرندگان تشنه باشند و مشتاقانه آب حاوی واکسن را مصرف کنند.

۴۸ ساعت قبل و ۲۴ ساعت پس از واکسیناسیون از مواد ضدعفونی‌کننده در آب آشامیدنی استفاده نکنید. اگر از پمپ کلر استفاده می‌شود، آن را برای مدت زمان مشابه خاموش کنید.

توجه داشتـه باشید که نوشیدنی‌ها باید قبل از واکسیناسیون کاملا تمیز شوند. همچنین حجم آب مورد نیاز که توسط مرغ مصرف می‌شود را در عرض ۲ ساعت آماد‌ه کنید. این حجم ممکن است با توجه به آب و هوا و شرایط محیطی تغییر کند. حالا ۲.۵ گرم پودر شیر بدون چربی را در هر لیتر آب به عنوان کمکی در حفظ فعالیت ویروس و خنثی‌کردن کلر مخلوط کنید.

همیشه واکسن را با آب تمیز، خنک و بدون کلر مخلوط کنید، ویال را زیر آب باز کنید و بگذارید ۱۰ دقیقه بماند.

نکاتی که باید قبل از مصرف واکسن گامبورو بدانید!

قبل از انجام عمل واکسیناسیون، باید برخی اقدامات احتیاطی را انجام دهید تا نتیجه کار شما اثربخش باشد. بنابراین قبل از مصرف واکسن گامبورو به مواردی از قبیل زیر توجه کنید:

1. این واکسن برای پرندگانی که از نظر بالینی بیمار هستند یا تحت شرایط استرس‌زای شدید هستند توصیه نمی‌شود. فقط پرندگان سالم را واکسینه کنید.
2. واکسن را تا زمانی که برای استفاده آماد‌ه نشد‌ه است، هیدراته نکنید.
3. تمام محتویات ویال را در موقع باز شد‌ن آن استفاده کنید.
4. تمام ویال‌های استفاده شد‌ه و محتویات استفاده نشد‌ه را بسوزانید.
5. تا ۲۱ روز قبل از کشتار پرندگان خود به آنها واکسن نزنید.
6. واکسن را در طول دوره واکسیناسیون در حمام یخ نگهداری کنید.
7. واکسن بازسازی شد‌ه باید بلافاصله استفاده شود.
8. از ضدعفونی کننده‌های شیمیایی برای استریل کرد‌ن واکسن گامبورو استفاده نکنید.

انواع واکسن گامبورو

از آنجایی که ویروس گامبورو یک ویروس بسیار پایدار است و می تواند به راحتی در محیط زنده بماند، کنترل کامل گامبورو تنها با استفاده از واکسن موثر و خوب گامبورو در جوجه های گوشتی و لایه ها امکان پذیر است.

ایمنی فعال (یا مصونیت واکسن) ناشی از تجویز واکسن با توجه به واکسن(های) استفاده شد ه، کیفیت کاربرد و وضعیت ایمنی جوجه ها در زمان واکسیناسیون ایجاد می شود.

به منظور کنترل بیماری بورس عفونی، چندین گزینه واکسن به طور گسترده در دسترس است و استفاده می شود:

واکسن  گامبورو غیر فعال یا کشته شده 1.

واکسن های غیرفعال گامبورو حاوی مقدار زیادی ویروس IBD کامل یا زیرواحد غیرفعال شد ه در امولسیون روغن معدنی هستند. این واکسن ها برای تقویت MDA در پرورش دهندگان استفاده می شود. به این ترتیب پرورش دهندگان سطح بالاتری از آنتی بادی های تحویل داد ه شد ه توسط مادر را به فرزندان منتقل می کنند.

واکسن‌های زند ه ضعیف شد ه معمولی گامبورو ویروس‌های زند ه ضعیف شد ه گامبورو هستند، که در بورس فابریسیوس تکثیر می‌شوند و در نتیجه ایمنی ایجاد می‌شود که با تکثیر کل ویروس ایجاد می‌شود.

انواع مختلفی از ویروس بیماری گامبورو در واکسن ها استفاده می شود و سطوح مختلفی از تضعیف آن وجود دارد: انواع واکسن ها به چهار گروه طبقه بندی می شوند:

خفیف که بسیار ضعیف شد ه اند

"متوسط" که بسیار ضعیف شد ه اند

"Intermediate Plus" که به طور متوسط ​​ضعیف شد ه اند

"داغ" که ضعیف ضعیف شد ه اند

برای این نوع واکسن، سطح MDA باید کنترل شود. اگر خیلی زود تزریق شود، در حضور سطح بسیار بالای MDA، ویروس موجود در واکسن خنثی می شود یا تکثیر آن به تأخیر می افتد.

اگر خیلی دیر داد ه شود، یک پنجره فرصت (که شکاف حفاظتی نیز نامید ه می شود) به ویروس مزرعه ارائه می شود تا گله را آلود ه کند. این زمان بندی بهینه به سطح MDA و تهاجمی بودن واکسن، یعنی ظرفیت آن برای غلبه بر یک تیتر معین از MDA بستگی دارد.

وکتور IBD واکسن2.

واکسن‌های ناقل IBD از یک ویروس دستکاری شد ه ژنتیکی ساخت ه شده‌ اند که ژنوم آن حاوی ژنی از یک IBDV خاص است که پروتئین کپسید VP2 را کد می‌کند. از امروز، ویروس هرپس ترکیه (HVT) عمدتا به عنوان یک ناقل استفاده می شود. اگرچه این واکسن‌ها محافظت مناسبی در برابر علائم بالینی IBDV ارائه می‌کنند، اما بورس را به طور کامل کلونیزه نمی‌کنند و باعث می‌شوند که ویروس‌های IBD میدانی بتوانند وارد بورسا شد ه و تکثیر شوند.

با استفاده از یک واکسن ناقل، مصونیت از تکثیر یک ویروس کامل به دست نمی آید، که تمام بازوهای سیستم ایمنی را تحریک می کند (ایمنی "کامل")، بلکه اساساً از پاسخ آنتی بادی به آنتی ژن VP2 ویروس IBD که توسط نوترکیب بیان می شود، ایجاد می شود. بردار HVT. به این ترتیب ، هنگام تحت نظر داشتن محافظت در برابر ویروس گامبورو، بخش مفید پاسخ ایمنی بیشتر از نوع هومورال است. محافظت در برابر بیماری گامبورو از بیان VP2 توسط سلول های آلود ه به rHVT-VP2 ناشی می شود و روند بسیار کندتری دارد. شروع ایمنی در برابر IBD به زمان بسیار بیشتری نسبت به MD نیاز دارد.

در نهایت، مشخص شد که سطح حفاظت ناشی از واکسن‌های rHVT-VP2 به سویه IBDV که جوجه‌ها را به چالش می‌کشد بستگی دارد. همانطور که قبلاً گفت ه شد، محافظت از تحریک سیستم ایمنی با یک پروتئین VP2 خاص و نه با کل ویروس حاصل می شود، و این محافظت را در برابر ویروس های میدانی حامل VP2 مشابه موثرتر می کند.

از آنجایی که حفاظت جزئی است، سویه‌های IBDV که متفاوت هستند از حفاظت واکسن فرار می‌کنند و این امر به ظهور گونه‌های جدید IBDV کمک می‌کند. این سویه های جدید این توانایی را خواهند داشت که زودتر از قبل از MDA عبور کنند، به این معنی که چالش زودتر رخ می دهد، که سپس فشار ویروس را افزایش می دهد و به بیماری گامبورو اجازه می دهد که از کنترل خارج شود

واکسن های کمپلکس IBD3.

واکسن‌های کمپلکس از سویه‌ های زنده ضعیف شد ه از نوع متوسط ​​پلاس تهیه می‌شوند که با سرم ضد IBDV خاص مخلوط می‌شوند تا ایمنی و آزادسازی واکسن را پس از کاهش سطح MDA پرنده تنظیم کنند.

تعادل صحیح بین ویروس IBD و آنتی‌بادی‌های ضد IBDV برای کارایی و ایمنی این واکسن‌ها بسیار مهم است.

این واکسن ها توانایی کلونیزه کردن کامل بورس و محافظت در برابر همه ویروس های IBD را دارند. دریافت خوب به کیفیت بستگی دارد هدف از تجویز صحیح واکسن نه تنها هر مرغ ، بلکه اطمینان از دریافت دوز کامل توسط هر یک از آنها است.

خلاصه :

ظرفیت یک سویه واکسن برای غلبه بر MDA یکی از مزایای کلیدی واکسن‌های کمپلکس ایمنی است. از روز اول، سطح MDA کاهش می یابد. این کاهش با توجه به سطح شروع MDA در هچ متغیر است. واکسن گیری زمانی اتفاق می افتد که سطح MDA به حدی کاهش می یابد که به ویروس واکسن اجازه می دهد آزاد شود و به بورس فابریسیوس برسد. از این لحظه، سویه واکسن در بورس فابریسیوس تکثیر می‌شود و مرغ در برابر هر نوع ویروس IBD (ایمنی فعال) ایمن می‌شود.